Trzeba jednak pamiętać, że dotyczy to wyłącznie najbliższej rodziny zmarłego. Jak zatem działa zachowek i co warto o nim wiedzieć?
Czym jest zachowek?
Jest to instytucja prawa spadkowego, której głównym celem jest ochrona rodziny spadkodawcy. Dlaczego? Zdarzają się sytuacje, kiedy sporządzając testament, spadkodawca przekazuje część majątku osobom spoza rodziny. Prawo zachowku gwarantuje w takich sytuacjach, że część z jego majątku i tak trafi do jego najbliższych. Zgodnie z obowiązującym prawem, świadczenie to przyjmuje się wyłącznie w formie pieniężnej. Warto pamiętać, że jak każde roszczenie majątkowe, również zachówek podlega przedawnieniu. Termin to 5 lat od momentu, kiedy ogłoszono testament. W określonych przypadkach może to być także czes od otwarcia spadku.
Najbliższa rodzina, czyli kto?
Jak wspomnieliśmy na wstępnie, zachowek należy się wyłączni najbliższej rodzinie zmarłego, który sporządził testament. Należą do niej:
- zstępni zmarłego – czyli jego dzieci, a w przypadku, kiedy one nie żyją to ich dzieci, wnuki, prawnuki;
- małżonek;
- rodzice – wyłącznie wtedy, gdy zostaliby powołani do spadku z ustawy; jeśli zmarły pozostawił małżonka lub dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice nic nie dziedziczą.
Na temat zachowku na stronie – zachowek.biz.pl/category/zachowek/
Komu nie przysługuje zachówek?
Jak mówi prawo spadkowe, z dziedziczenia można bez powodu wyłączyć tylko rodzeństwo oraz dzieci rodzeństwa. Dotyczy to również sytuacji, kiedy osoba zmarła bezpotomnie. Mimo, iż rodzeństwo staje się tak zwanymi spadkobiercami ustawowymi, zachowek im się nie należy. Dodatkowo, prawa do zachówku nie posiadają:
- osoby, które zostały przez zmarłego wydziedziczone w testamencie,
- osoby, które sąd uzna za niegodne dziedziczenia,
- osobom, które same zrzekły się dziedziczenia lub odrzuciły spadek,
- małżonek wyłączony z dziedziczenia (separacja lub uzasadniony wniosek o orzeczenie rozwodu).
Kiedy można ubiegać się o zachowek?
Obowiązujące prawo spadkowe zakłada, że o zachowek może się starać każdy uprawniony w sytuacji, kiedy nie otrzymał należnej mu części spadku. Dotyczy to zarówno jeśli chodzi o dziedziczenie, jak i o darowiznę poczynioną przez spadkodawcę jeszcze przed śmiercią a zaliczanej już jako spadek.
Może się również zdarzyć, że uprawniony nie otrzyma całego należnego mu spadku. Wtedy z kolei przysługuje mu prawo do roszczenia o jego uzupełnienie, czyli zapłatę różnicy między tym, co faktycznie otrzymał a tym, co jest mu należne zgodnie z zasadami instytucji zachowku.
Warto również pamiętać, że osoba uprawniona do zachowku, nie może zażądać wydania rzeczy, którą sporządzony testament zalicza do spadku lub jako jeden z jego składników. Uzasadnione jest wyłącznie staranie się o zapłatę określonej kwoty pieniężnej.
Czy można pozbawić rodzinę zachowku?
Tak, czynność ta jest możliwa, ale z zachowaniem określonych przez prawo spadkowe zasad. Może tego dokonać spadkodawca poprzez wydziedziczenie. Może do niego dojść w kilku sytuacjach.
1. Kiedy uprawniony do spadku, wbrew woli spadkodawcy wykazuje zachowania rażąco niezgodne z obowiązującymi normami i zasadami społecznymi. W głównej mierze chodzi tutaj między innymi o znęcanie się nad rodziną, alkoholizm czy zaniedbania odnośnie ogniska rodzinnego.
2. Jeśli osoba, której dotyczy dziedziczenie, dopuściła się względem spadkodawcy bądź jednej z najbliższych mu osób, umyślnego przestępstwa. Przestępstwo to mogło być wymierzone przeciwko zdrowiu, życiu, wolności lub obrazy czci spadkodawcy.
3. Jeśli uprawniony do spadku umyślnie i uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
